Evcil Atlar Nasıl Gelişmiştir?
24 Temmuz 2024

Evcil Atlar Nasıl Gelişmiştir?

Evcil Atlar

Evcil atlar, tarih öncesi zamanlardan günümüze kadar uzanan bir evrimsel süreç sonunda ortaya çıkmışlardır. Bu atlar, Orta Asya'da yaşayan vahşi atlardan türemiştir ve bilimsel adı Equus Caballus olan cinse aittir. Atların evcilleştirilmesi ilk olarak Orta Asya'da gerçekleşmiş olabilir, ancak bu konu hala tartışmalıdır. Vahşi atları avlayan ve besleyen oymak beyleri, zamanla bu atları yetiştirmeye başlamışlardır. İnsanoğlu, atlar sayesinde ulaşım, et ve süt gibi ihtiyaçlarını karşılamıştır. Binek atlarının ilk kez Çin'de ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bu dönemde atlar, savaşta ve yiyecek bulmada kullanılmıştır. Tekerleğin icadı ve at arabalarının yapımıyla birlikte evcil atların kullanımı daha da yaygınlaşmıştır.


Evcil atların her türü, ilkel Asya vahşi atlarından türemiştir. Bu atlar, günümüzdeki Prezewalski atına benzeyen büyük ve güçlü hayvanlardır. İnsanların çabalarıyla evcilleştirilmiş ve farklı işlerde kullanılmak üzere yetiştirilmişlerdir. Büyük cins atlar, savaş arabalarında kullanılmak üzere üretilmiştir. Dayanıklılık ve güç gerektiren koşullarda kullanılmak üzere atlar geliştirilmiştir. Arap atlarının gelişimi de bu süreçte başlamıştır. Dayanıklı ve hızlı kısraklar, güzel görünümlü aygırlarla çiftleştirilmiştir. İlerleyen dönemlerde tarım için atların yetiştirilmesi ağırlık kazanmıştır. Bu süreçte ağır atların revaçta olduğu söylenebilir.

Evcil Atların Özellikleri Nelerdir?

Evcil atlar, ataları olan vahşi atlar gibi insanların ilgisini çekecek özelliklere sahiptir. Diğer evcil hayvan türlerine göre insanlara daha yakındırlar. Atlara insanlar tarafından verilen değer, aslında geçmişe dayalı özel bir ilişkinin sonucudur. Vahşi atlar tarihte sürüler halinde yaşamış ve besinlerini kendileri bulmuşlardır. Tehlikeleri sezme yetenekleri, avlarını bulmaları onlar için kolaydı. Doğar doğmaz bir saat içinde ayağa kalkmaları, yaşamda kalabilmek için hareket etmelerinin gerekli olmasındandır. Evcil atlar da ataları gibi aynı özellikleri taşır. Atların daha çok ayakta uyuduklarını da belirtmek gerekir. Atalarındaki gibi evcil atlar arasında da iş birliği yapma özelliği vardır.

Atların evcilleştirilmesi binlerce yıl öncesine dayanır. Ancak atın evcilleştirilmesi sırasında önemli olan, içindeki vahşi ruhu anlamaktır. Özgürlükleri kısıtlanan, insanlara bağımlı hale getirilen, insana uyum sağlayan evcil atlar bile bazı hallerde bu vahşi ruhu açığa çıkarabilir. Atlara sessiz, güven verecek şekilde yaklaşılmalıdır. Asla gürültülü şekilde, agresif hareketler yapılmamalıdır. Ata dokunurken bile düşünmelisiniz.

Evcil atlar, insanlığa hizmet eden diğer hayvanlarla kıyaslandığında en yetenekli olanlardır. Tek tırnaklılar takımından olan atgiller familyasında bulunan memelilerdir. Sahibine karşı itaatkâr, cesur ve atılgan bir yapıya sahiptirler. Her zaman sahibini memnun etmek isterler. Yorgun bile olsalar, güçlerinin sonuna kadar itaat etmeyi tercih ederler.

Atların yaşam süresi yaklaşık 20-30 yıldır. Kısrakların çoğu 15 yaşına kadar doğurabilir. Gebelik süresi 11 ay olup, tek yavru doğar. Gözleri açık olarak doğan yavrunun ayağa kalkması birkaç dakika içinde gerçekleşir. Binek ve yarış atı olarak kullanılan evcil atlar ince uzun bacaklı olur. Taşıma ve yük çekme alanında kullanılanlar ise iri cüsseli ve kalın bacaklıdır. Eğer beraber olan atların arasında haset olmazsa, birbirlerine gıpta ederler. Yani birbirine bakarak daha hızlı koşar, diğerini geçmeye çalışırlar. Eğer atların ayakları kırılırsa, atın iyileşmesi maalesef mümkün olmaz.

Evcil Atların Renkleri ve Tüy Özellikleri Nelerdir?

"Don" olarak tabir edilen atın rengi, büyümesi bitinceye kadar değişebilir. Ancak bu süreçte gerçek rengine kavuşur. Yaşlandığında ise tüyleri rengini kaybetmeye başlar. Açık renkli atlar, koyu renkli olanlardan daha sık hastalanır. Evcil atlar tek renkli donlar, çift renkli donlar ve üç renkli donlar olarak renkleri bakımından üç grupta değerlendirilir. Tek renkli donlar, evcil atlar arasında nadir bulunan cinslerdir. Evcil atların vücudunu örten tüylerin özellikleri ise:

  • Koruyucu Tüyler: Kuyruk, topuk, kahkül ve yele kıllarıdır. Bunlar atın cinsine, ırkına ve bölgenin iklim özelliklerine göre ince, kalın, sık veya sert olup uzama özelliği gösterir. Atın göz çevresinde, kulak ve burun içinde de bu kıllardan vardır.
  • Örtücü Tüyler: Evcil atların vücudunu kaplayan kısa ve ince kıllardır. Yılda iki defa, bahar döneminde bu tüyler değişir.
  • Duygu Tüyleri: Burun delikleri arasında ve ağız çevresinde bulunan bu tüyler, fırça gibi sert ve uzundur. Tüylerin altları dokunma sinirlerinin uç kısımlarıyla temas halindedir.
  • İnce Tüyler: Bunlar mevsimsel olarak değişen koruyucu tüylerdir. Örtücü tüylerle birlikte kışın çıkar, baharda dökülür. Tayların derisi de bu tüylerle kaplıdır ve yumuşaktır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

At Hamilelik Süresi

At Hamilelik Süresi

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Mustangların Özellikleri

Mustangların Özellikleri

At Türleri Nelerdir?

At Türleri Nelerdir?

Camargue Atı Türleri ve Özellikleri

Camargue Atı Türleri ve Özellikleri

Evcil Atlar Nasıl Gelişmiştir?

Evcil Atlar Nasıl Gelişmiştir?

Breton Atı Türleri ve Özellikleri

Breton Atı Türleri ve Özellikleri

Güncel

Shire Atı Türleri ve Özellikleri

Shire Atı Türleri ve Özellikleri

Güncel

Oldenburg Atı Türleri ve Özellikleri

Oldenburg Atı Türleri ve Özellikleri